Doç Dr EMRAH PEK SERGİ KATALOG YAZISI

Doç Dr EMRAH PEK SERGİ KATALOG YAZISI
isimli bu dokümana git

Doç. Dr. EMRAH PEK SERGİ KATALOG YAZISI
Dr. Handan Tunç EKİM 2022

SOYUTLANMIŞ FORMUN SOMUT SÖYLEMİ
Estetik formun sanatsal alanına dalıp onun ayrıntılarını keşfetme çabası; hem sembolik
düşünme, hem özel bir dil, hem de entelektüel çaba gerektiren anlamsal bir sıçramadır.
Estetik form, kendi kaderini tayin eder. Anlam bütünlüğünün bir işareti olarak kullanılır.
Tasarım yetkinliği ölçüsünde tüm "dağılmış enerjiyi" korur. Sanat ürününde tamamlanmışlık
parlar, bir dizi sanatsal çağrışım, zengin bir düşünme gücünü harekete geçirir.
Zamanımızın plastik düşüncesinde keşiflerin yetkinliğini sağlayan gizli formül; "plastik
dramaturgi" nin, görünen ve varsayılan gerçeklikten çekilip çıkarılmasıdır. Ancak o zaman en
geniş anlamda dünyanın bizim tarafımızdan düşündüğü iddia edilebiliriz.
Soyutlama, kendi anlamlarını uyandıran, özerk bir dil yaratmaya çalışmak için plastik dilin en
temel kaynaklarını kullanır. Dünyayı yeniden inşa etmeye çalışarak, fikirlerin görsel ifadesini
ön plana çıkardığı için soyutlama; en başından beri kavramsaldı. Postmodernizm ve
Küreselleşme dönemlerinin yarattığı anlam erozyonunda, direnişini sürdüren soyutlanmış
form; olağan sınırlarının ötesine geçti ve spesifik özellikleri yeniden olgunlaştı. Sezgisel
gerçeklik algısını dönüştürerek; dünyadaki kendini algılama özgürlüğü ve ifade edilemeyeni
ifade etme arzusunu güçlendirdi. Rasyonel felsefeyi, öznel duyguyu ve güçlü bir kolektif ilkeyi
birleştirebilen sanatsal dilin söylemini, işitilebilir frekansa ulaştırdı.
Sanatın aşırı gerçekçi, performatif ve nesnel dönüşümleri göz önüne alındığında, soyutlamanın
yeniden hatırlanmasına olan ihtiyacımız nereden geliyor? Geçen yüzyılın başlıca görsel
başarılarından biri olarak kabul edilebilmesine rağmen, soyutlamacı tasarım estetiği; sadece
vizyonla veya sadece formların biçimsel yapılandırma kurallarıyla ilgili değildir. Zihinsel
görme duyarlılığını harekete geçiren, ona anlam veren, bakışı görünenin olağan beklentilerinin
ötesine taşıyan bir dürtüdür. Tümevarım ve bütünlük yoluyla yaşamı karşılama, öznelerarası
anlamlara çekilme ve bu anlamlar aracılığıyla, bir sanat belleği olma işlevini üstlenme
yeteneğinin özgüllüğü göz ardı edilemez.
Soyut formu gözlemleyenler için olduğu gibi görme, kabullenme ve anlama dönemlerinde
sanatçı için de yapıtın kavranması; aydınlatılması ve üretilmesi zamanlarında akan bir tarih
vardır. Soyutlamacı form tasarımı; sıklıkla tarih dışı bir dil olmakla suçlanırken, iyi anlamak
için ifade edici doğası, aslında diğer sanat dilleri için olduğu gibi sanatçının şiirsel deneyimini
barındıran bir tarihsellikten beslenir. Sanatçının kendi zamanı ile somut bir eşzamanlılık
içerir.
Estetik form tasarımında, soyutlamacılık, ağırlıklı olarak yalnız bir poetika olmuştur. Derin
etkileyici doğası gereği; popüler bir sanat eğilimi olmamıştır. Soyut sanat formlarını iletişimsel
açıdan diğerlerinden ayıran şey; izleyicilerini sorgulamalarıdır. Onların radikal ifadesel
katılımları karşısında; en net reddedilme tepkisini tetikleyebileceği olasılığından kaçınılmadı.
Tersi de olmadı. Hiçbir zaman pasif ve ikiyüzlü bir karşılama tepkisi uyandırmadı.
Sergilenen soyutlamalarla yapılandırılmış formlar; iki temel ilkeyi ayakta tutuyor : “
Görünmezi görünür kılmak ”, bir tür kopyalanabilir gerçekliğin temsilinden ayrılarak; anlam
kodunun her yerde mevcut olması sayesinde “ görünmeyene beden vermek ”. Katı, monotik,
indirgemeci, gelenekçi olmayan, tam tersine inatla dirimselci, taşkın, kendine sadık,
soyutlanmış formlar; kendimizi ve bizi çevreleyen gerçekliği anlamanın keşfedilmemiş bir
yolunun daha olduğunu gösteriyor.